केंद्रीय मंत्री व्ही सोमन्ना यांची लोकसभेत माहिती
नवी दिल्ली : भारतात, जल जीवन मिशन (जेजेएम) योजनेच्या हर घर जल अंतर्गत सुमारे १२.३४ कोटी अतिरिक्त ग्रामीण कुटुंबांना नळाचे कनेक्शन देण्यात आले आहे. गेल्या ३१ मार्च पर्यंत, देशातील १९.३६ कोटी ग्रामीण कुटुंबांपैकी १५.५७ कोटींहून अधिक (८०.३८ टक्के) कुटुंबांना नळाच्या पाण्याची सुविधा उपलब्ध आहे. केंद्रीय जलशक्ती राज्यमंत्री व्ही. सोमन्ना यांनी लोकसभेत एका प्रश्नाच्या लेखी उत्तरात ही माहिती दिली.
केंद्र सरकारने ऑगस्ट २०१९ मध्ये केंद्र पुरस्कृत जल जीवन मिशन (जेजेएम) ही योजना सुरू केली, ज्याचा उद्देश २०२४ पर्यंत प्रत्येक ग्रामीण घराला घरगुती नळ कनेक्शन देणे होता. जल जीवन मिशनचे उद्दिष्ट ग्रामीण कुटुंबांच्या माता आणि भगिनींना त्यांच्या घरासाठी पाणी आणण्यासाठी शतकानुशतके चालणाऱ्या कष्टाच्या प्रथेपासून मुक्त करणे आहे. त्यांचे आरोग्य, शिक्षण आणि सामाजिक-आर्थिक स्थिती सुधारणे हे उद्दिष्ट आहे.
हे अभियान ‘जीवन सोपे’ बनवत आहे आणि ग्रामीण कुटुंबांमध्ये अभिमान आणि आदर निर्माण करत आहे. हे अभियान पाण्याबद्दलच्या सामुदायिक दृष्टिकोनावर आधारित आहे आणि त्यात व्यापक माहिती, शिक्षण आणि संप्रेषण (आयईसी) हे प्रमुख घटक म्हणून समाविष्ट आहे. जल जीवन मिशनचे उद्दिष्ट पाण्यासाठी लोकचळवळ निर्माण करणे आहे. या अभियानामुळे ग्रामीण भागातील जीवनमानात लक्षणीय सुधारणा होत आहे.
अर्थमंत्री निर्मला सीतारमन यांनी २०२५-२६ च्या अर्थसंकल्पीय भाषणात एकूण खर्चात वाढ करून जल जीवन मिशनचा कालावधी २०२८ पर्यंत वाढवण्याची घोषणा केली आहे. हा उपक्रम केवळ पाण्याच्या टंचाईवर उपाय करत नाही तर पाणी आणण्याचा भार कमी करून आणि सार्वजनिक आरोग्य परिणाम वाढवून समुदायांना, विशेषतः महिलांना सक्षम बनवतो. हे अभियान समुदाय सहभाग, शाश्वतता आणि तांत्रिक नवोपक्रम यावर भर देते, जे त्याच्या दीर्घकालीन दृष्टिकोनाला अधोरेखित करते. हे अभियान जसजसे पुढे जात आहे तसतसे ते जीवनात बदल घडवून आणत आहे. हे ग्रामीण भारतासाठी निरोगी आणि अधिक न्याय्य भविष्याचा मार्ग मोकळा करत आहे.
